Jak pozbyć się trądziku z twarzy

Gdy wszystko działa prawidłowo

Cała powierzchnia skóry, za wyjątkiem wewnętrznej części dłoni i podeszwy stóp, pokryta jest gruczołami łojowymi, produkującymi wydzielinę tłuszczową, zwaną inaczej sebum. Ponieważ gruczoły łojowe nie mają własnego ujścia na powierzchnię skóry, uwalniają one swoje produkty do przestrzeni mieszka włosowego. Dlatego też właściwe funkcjonowanie mieszka włosowego jest niezwykle ważne. Sebum tworzy na powierzchni skóry warstwę zmiękczającą i kondycjonującą. Uczestniczy również w hamowaniu parowania wody ze skóry, tworząc ochronną warstwę na jej powierzchni. Na wydzielanie sebum ma wpływ temperatura (im wyższa tym większa jego produkcja) oraz pora dnia (najwięcej ok. godz. 11 a*najmniej ok. 5 rano). Nie bez znaczenia jest też właściwy poziom witamin i minerałów, zwłaszcza witamin B₂, B₆ i A oraz cynku. Oczywiście największą rolę w produkcji serum odgrywa właściwy poziom hormonów, a zwłaszcza aktywna forma testosteronu DHT – dihydrotestosteron. To on w pierwszym rzędzie odpowiedzialny jest za nadprodukcję łoju w okresie dojrzewania.

Kiedy wszystko dzieje się nie po naszej myśli

Na konsystencję i wydzielanie łoju mają wpływ wspomniane wyżej hormony. W*sytuacji gdy łój wypływa z mieszka włosowego zbyt wolno, powoduje zwężenie jego ujścia, a także odkładanie się sebum w obrębie mieszka włosowego. Łój jest atrakcyjną pożywką dla bakterii Propionibacterium acnes, które rozkładają go do związków drażniących ścianki mieszka włosowego. Organizm próbując odciąć się od czynnika drażniącego, uruchamia podziały komórek naskórka powodując zwężenie, a w konsekwencji zatkanie mieszka włosowego. Substancje produkowane przez namnażające się w takim środowisku bakterie, powodują również zwabienie komórek odpornościowych organizmu. Rezultatem tych zmagań jest powstanie tzw. ropy, czyli zawiesiny martwych bakterii i komórek odpornościowych. Osłabiona ściana mieszka włosowego może ulec pęknięciu i dochodzi wówczas do rozprzestrzenienia się stanu zapalnego.

Zakładając, że większości czytelników udało przebrnąć się przez garść teorii, w spokoju możemy wyznaczyć sobie cele, które będą nam przyświecać w zmaganiach z*trądzikiem.

Cel 1. Zapobiec negatywnym efektom nadprodukcji hormonów.

Okres dojrzewania, przewlekły stres czy niewłaściwe odżywianie mogą powodować, że czynniki, które w normalnych warunkach nie wywołują dolegliwości skórnych, zostaną wytrącone z równowagi, co odbije się na stanie naszej cery. Oczywiście na okres dojrzewania wpływu nie mamy, ale na dietę czy sposób radzenia sobie ze stresem już tak.

a) dieta: w tym miejscu należy mieć świadomość, że niewłaściwy sposób odżywiania nie jest czynnikiem, który wywołuje trądzik, ale może mieć wpływ na jego nasilenie. Z obserwacji specjalistów wynika, że dobrze jest unikać pokarmów, które mogą zaburzać procesy metaboliczne. Dla osób mających problemy z przemianą materii, rezygnacja z ostrych pokarmów lub zawierających dużo cukrów prostych może być właściwą decyzją. Jeśli masz problem z utrzymaniem właściwego sposobu odżywiania, pomocne może być włączenie do jadłospisu suplementów diety zawierających witaminy i mikroelementy.

b) stres: czynnik, który niewątpliwie wpływa na objawy zaostrzenia trądziku, a który najtrudniej wyeliminować. Krótkotrwały stres nie powinien być groźny, jednak narażenie na długotrwałe stany napięcia nerwowego będzie miało znaczenie. Niestety im więcej pryszczy, tym większy stres...Wiemy, że trądzik wydaje się być poważną sprawą w życiu większości nastolatków ale cytując filmowy klasyk „trzeba się trochę wyluzować”.

Cel 2. Usunąć nadmiar sebum

Czym więc usuwać owo sebum? Jak większość substancji tłuszczowych można je usunąć za pomocą szerokiej gamy środków myjących. Ze skórą, zwłaszcza wrażliwą, jest jednak pewien problem. Otóż nie lubi ona nadmiernego odtłuszczania. Jeżeli użyjemy do umycia twarzy zbyt mocnego (odtłuszczającego) środka, to spowodujemy, że niczym nie chroniona skóra, w szybkim tempie będzie produkowała nową warstwę tłuszczową niejako na zapas, a chyba nie o to nam chodzi. Jak zatem postępować? Mycie skóry z tendencjami do trądziku powinno być przeprowadzone za pomocą łagodnych środków myjących, nie częściej niż 1-2 razy na dobę.
Uwaga: mydła nie są łagodnymi środkami myjącymi!

Cel 3. Ograniczyć rozwój Propionibacterium

Bakterie Propionibacterium acnes występują na skórze większości ludzi, jednak u osób zmagających się z trądzikiem, we wnętrzu mieszków włosowych jest ich zdecydowanie za dużo. Poprzez rozkład sebum wywierają działanie drażniące na sąsiednie komórki, a także produkują toksyny i enzymy nasilające procesy zapalne. W tym wypadku postępowanie jest stosunkowo proste. Należy wybierać preparaty, które w swoim składzie zawierają środki ograniczające rozwój patologicznych bakterii.

Osiągnięcie założonych celów będzie krokiem milowym w walce z trądzikiem. Pamiętać jednak należy, że nasze wysiłki łatwo mogą zostać zniweczone poprzez niewłaściwe nawyki. Poniżej przedstawiamy parę powszechnie popełnianych błędów w postępowaniu z trądzikiem:

Błąd: wystawianie się na słońce.

Niestety jest to raczej kiepski pomysł. Po początkowej poprawie wyglądu skóry, pod wpływem promieni UV często nadchodzi pogorszenie jej stanu, spowodowane przesuszeniem i nadprodukcją serum.

Błąd: wyciskanie

Czynność kategorycznie przeciwwskazana. Powoduje rozprzestrzenienie się stanu zapalnego, uszkodzenie tkanek i powstanie mniej lub bardziej trwałych blizn. Jak wyciskać to tylko na siłowni!

Błąd: częste mycie skóry z trądzikiem

Niestety duża część osób z trądzikiem myje skórę twarzy zbyt często. Dobrze jest, gdy skórę oczyszczamy z brudu i martwego naskórka, zdarza się jednak, że przesadzamy z higieną. Im częściej usuwamy naturalne substancje tłuszczowe z twarzy, tym więcej skóra ich wyprodukuje. Mechanizm błędnego koła.

Błąd: palenie tytoniu

Jeżeli zwiększenie ryzyka choroby nowotworowej, przyspieszenie powstawania zmarszczek, czy impotencja nie są dostatecznym powodem by rzucić palenie, to prawdopodobnie osoby palącej nie zniechęci informacja, że bardzo nasila również objawy trądziku i to nie tylko u nastolatków.

Błąd: przesadny makijaż

Ze względu na możliwość zatykania ujść mieszków włosowych, intensywny makijaż nie jest wskazany u osób zmagających się z trądzikiem. Oczywiście, całkowite zrezygnowanie z makijażu nie zawsze będzie potrzebne, dlatego poszukując odpowiednich preparatów należy wybierać te oznaczone jako niekomedogenne (nie zatykające porów) lub z formułą „oil free”.

To jest być może najtrudniejsza część walki z trądzikiem. Efekty środków zastosowanych w zmaganiach z trądzikiem nie będą widoczne od razu. Cykl odnawiania się naskórka trwa około miesiąca, a niespodzianki, które można zaobserwować na skórze, to echa czynników, które często pojawiają się ok. 2 tygodnie wcześniej. Stąd poprawa ogólnego stanu skóry nie może być widoczna szybko. Dlatego tak ważna jest wytrwałość przy stosowaniu środków zapobiegających pojawieniu się objawów trądziku. Ważne jest również by zdawać sobie sprawę z tego, iż nawet największa poprawa nie będzie trwała, jeśli zaniecha się prawidłowych nawyków dbania o skórę. Trądzik młodzieńczy utrzymuje się zazwyczaj parę lat, kiedy to trzeba zachowywać szczególną ostrożność. Nikt nie twierdzi, że będzie łatwo ale przy odrobinie samozaparcia można trzymać trądzik pod kontrolą.